Eroski
Paraíso é unha película baseada nunha obra de teatro que foi
estreada no festival de San Sebastián, no ano 2016, e despois en
Muros, lugar onde transcorren os feitos. Esta película entra na
categoría de documental de non ficción xa que narra unha historia,
por dicilo dunha maneira, unha escena da vida cotiá. Esta dirixida
por Jorge Coira Nieto, nado en Rábade en 1971. É un director de
cine e guionista galego, do cal podemos recoñecer as series Terras
de Miranda, Padre Casares e máis recentemente Hierro; e Xesús
Ron, como director artístico. O filme está protagonizado por
Patricia de Lorenzo, Miguel de Lira e Cris Iglesias, coa aparición
especial de Fidel Vazquez. Tanto Patricia de Lorenzo como Miguel de
Lira gañaron este ano 2020 o Mestre Máteo a mellor actriz
protagonista e mellor actor protagonista respectivamente, e Cris
Iglesias nominada a mellor actriz protagonista por Eroski Paraíso.
A
película é narrada por Alex, unha moza que esta a estudar en
Barcelona audiovisúais e decide
facer un filme de como se coñeceron os seu pais nunha
discoteca que existiu en Muros, chamada Paraíso que agora é un supermercado Eroski.
Para
falar do argumento poderiamos dicir que todo xira arredor dunha foto
que sacou o avó de Alex aos seus pais o día que se coñeceron na
discoteca Paraíso. Esa noite foi cando Eva, a nai de Alex, quedou
embarazada dela.
A
película ponos en antecedente contándonos como a partir dese
momento os pais de Alex casaron, mudáronse varias veces,
divorciáronse… todo isto, en certa maneira, é relatado ao comezo
do filme. E desta maneira é como, Alex, xustifica porque quere
facer o filme documental dos seus pais.
O
filme transcorre no set de rodaxe da película que esta a filmar
Alex, e nela Alex e mais os seus pais van representando aquela noite
de cando Eva e Toño, pai de Alex, se coñeceron. Para crear o
escenario, Alex recreou un supermercado de Eroski no cal se mesturan
algúns dos elementos da discoteca Paraíso cos do propio
supermercado. A película é en si unha viaxe polos recordos e
sensacións dunha parella á cal a vida e a situación do mundo no que
estaban lle afectaron.
Cómpre
destacar, para entender mellor o argumento, unha das escenas que máis
sentimento xera na película. É a escena na os pais de Alex, no
medio do supermercado comezan a contar como foi cando se coñeceron,
despois no fondo empeza a soar unha canción. Esta canción coñecida
por todo o mundo, forma parte dunha película que daquela época era
actual, pero agora é mítica: Time of my life, de Dirty Dancing.
Entón, cando eles a escoitan, comezan a bailar como cando eran mozos.
Outra escena significativa, ou máis ben conxunto delas é cando Alex fala
soa para a cámara, sobre todo cando ela di que viviu en moitos
lugares e que foi de oitos sitios, pero que se ten que escoller un
lugar, escolle Muros. A min paréceme unha escena moi potente e
interesante xa que moitos fillos de emigrantes galegos, inda que
naceron noutras parte do mundo, eles deciden considerar a súa casa e o seu fogar Galicia.
Agora
se nos centramos máis nas personaxes temos as 4 principais que son:
Toño, Eva, Alex e o avó, e cada un deles representa cousas moi
importante para a historía, por iso acontiuación vamos analizalos:
-
Toño: é un home traballador de mediana idade. Naceu e criouse na
aldea de Arcos, na zona máis alta e interior de Mazaricos. Quixo ver
mundo e prosperar e marchou coa familia a outras cidades. É unha
persoa espontánea, vitalista, nada reflexiva. Deixouse levar por
onde a vida quixo levalo e acabou vivindo nas Illas Canarias. Volver
a Muros e atopar de novo a Eva para recordar aquel día no que se
coñeceron, faille cuestionarse algunhas cousas da súa vida e
preguntarse se non estará a tempo aínda de volver e vivir ao seu
xeito. Toño representa na historia unha parte moi importante, xa que
el en certa maneira vive no recordo, e podémolo ver cando conta a
historía de que o seu pai ía facer unha casa con varios andares
para cada un dos seus fillos, mais esta casa non chegou a máis ca a un esquelete no medio do campo, e malia o tempo, el aférrase a esa lembranza e, de feito, non deixa vendela, xa que el ten a idea de volver
de Canarias para acabala.
-Eva:
é unha muller traballadora de mediana idade, que vive en Muros co
seu pai, a quen ten que coidar e atender porque padece alzheimer. Ela
sempre quixo fuxir da súa vila, vivir lonxe, vivir outra vida
distinta. Pero as circunstancias acabaron devolvéndoa a Muros. Fala
sempre en castelán, quizais por iso, por querer sentirse doutra
parte, pero tamén porque a xente da vila coma ela sempre quixo
diferenciarse de quen viña das aldeas e da montaña. Eva, en certo
modo, non acepta as súas orixes, pero non por clasismo ou por
discriminación, senón pola dor que segundo ela lle causou a vida,
neste caso en Muros, xa que segundo o seu recordo, por culpa do que
dirán e dos rumores da xente da aldea, a súa nai deulle de lado ao seu
fillo, o irmán de Eva, e ela bótalle en cara que a día de hoxe ela
nin ninguén saiba se seu irmán está vivo ou morto, xa que tiña
problemas coas drogas e desapareceu.
-Alex:
é unha rapaza de vintecinco anos que está acabando de estudar cine
en Barcelona e vai facer un documental sobre os seus pais como
traballo de fin de estudos. Ela naceu en Muros, pero moi pequena xa
marchou cos seus pais e andou toda a vida dun lado para outro. Para
ela facer esta película, ademais de descubrir a súa propia voz como
cineasta, ten que servir para recuperar unhas raíces culturais,
afectivas e familiares que lle axuden a atopar o seu sitio nun mundo
globalizado. Alex, como xa expliquei, non ten moi claro a onde
pertence, por iso trata de intentar atopar o seu lugar, mais ela
decide que o seu lugar é Muros.
-Avó:
o avó é unha persoa maior con alzheimer, que non conserva moitos
dos seus sentidos, mais el cando fora mozo traballou como fotógrafo. De feito a maioría da comunicación coa súa neta era por fotografías que ela despois describía nun caderno. Unha escena moi
bonita da película, protagonizada polo avó, na que se pode ver moi
ben un sentimento tradicional galego interiorizado é cando el comeza a
bater na mesa que tiña diante e Alex comeza a cantar, entón a el
danlle unhas cunchas e comeza a tocalas.
O
contexto histórico é na actualidade, mais poderíase dicir que se
centra nun momento de transición, pois conta a historia de como un
lugar de ocio pasou a ser un lugar de abastecemento, isto poderíase
situar na época da crise financeira de 2008.
Pero
o máis importante desta película é o seu contido metafórico e
crítico. Na película vense escenas nas que podemos ver reflectidas
críticas á globalización e ao consumismo, a transmisión xeracional
cortada, xa que se van perdendo os costumes e tradicións de hai anos;
tamén en certa maneira critica a emigración da xente e como
empregan a emigración para fuxir do pasado, mais tamén critica a
crueldade que pode haber entre xente; outro punto que trata é na
emigración a búsqueda de identidade e basicamente fai un repaso
pola vida en xeral dunha persoa e as súas cargas emocionais, os erros,
a decisións, etc.
Tanto
a película como a obra de teatro requiriron dun moi importante
proceso de procura de datos e entrevistas coa xente das aldeas da
contorna e ademais a búsqueda do decorado orixinal da sala de
festas, dos propietarios antigos,...
Finalmente gustaríame concluír cunha opinión persoal da película; a min gustoume moito
xa que nos 75 min que dura concentra unha cantidade enorme de puntos
vitais sobre os que reflexionar e creo que é moi aconsellable vela xa que
pode facerche pensar no pasado e no futuro, pero sobre todo no presente
e de como en realidade nos afecta todo o que está na nosa contorna, mais
non queremos velo xa que ás veces afrontalo é moi complicado.
Ningún comentario:
Publicar un comentario